(Nie)pamięć zbiorowa Polaków jako skuteczna regulacja emocji

Résumé Pl En

Artykuł jest próbą zastosowania kategorii zaczerpniętych z psychologii emocji do zrozumienia zjawiska (nie)pamięci zbiorowej w Polsce, a dokładniej defensywnych reakcji na nową wiedzę historyczną dotyczącą negatywnych zachowań członków własnego narodu. W pracy przedstawiono model unikania awersyjnych emocji moralnych (winy, wstydu), oparty na teorii regulacji emocji Jamesa Grossa oraz wykorzystano przykład polskiej debaty o zbrodni w Jedwabnem jako ilustrację tego modelu. W dalszej części omówiono badania, które potwierdzają trafność przedstawionego modelu. W ostatniej części artykułu zaproponowano dwa potencjalne sposoby mówienia i pisania o przeszłości, które mogą uniknąć defensywnych reakcji na nowe informacje historyczne zagrażające tożsamości narodowej.

Bilewicz applies notions borrowed from the psychology of emotions to understand collective (im)memory in Poland, with a particular focus on defensive reactions to new historical data on Poles’ negative behaviour. Based on James Gross’ concept of emotion regulation, Bilewicz elaborates a model of downregulating collective moral emotions (such as guilt and shame). He then applies this model to the debate on the Jedwabne pogrom. He also outlines systematic social psychological studies that support his proposed emotion downregulation model. The article concludes with a discussion of alternative ways of presenting negative history – ways that overcome those defensive emotion regulatory processes.