Usvajanje Programa SKJ 1958. i reformske tendencije u jugoslovenskom društvu i partiji

Résumé 0

Program SKJ iz 1958. bio je snažno sredstvo u određivanju trajnijih koordinata u razvoju jugoslovenskog socijalizma, zadržavši kao jedan od ključnih ciljeva evolutivno odumiranje države kao osnovu socijalističkog društvenog sistema. Program je naglašavao potrebu oslobađanja rada, kreiranja Jugoslavije kao slobodne zajednice proizvođača, naglašavajući procese stalnog širenja slobode ličnosti, ali i ekonomske, kulturne i umetničke slobode, proklamujući ličnu sreću pojedinca kao najviši cilj socijalizma. Program je bio prečišćen sadržaj marksističke doktrine, ali i ideja hegelijanskog dijalektičkog pristupa i vere u konstantan, pravolinijski i svrsishodan ljudski progres. Na kraju Programa, nezvanično nazivanog i Poveljom samoupravljanja, autori su samoodređujući se kao „nepomirljivi neprijatelji svakog dogmatizma“, ugradili i važno geslo kao centralnu karakteristiku jugoslovenskog socijalizma – „ništa što je stvoreno ne sme za nas biti toliko sveto da ne bi moglo biti prevladano i da ne bi ustupilo mesto onome što je još naprednije, još slobodnije, još ljudskije“. Kako je čitav duh Programa bio vrlo moderan i progresivno orijentisan, reformisti unutar partije narednih godina će se pozivati na njega u težnjama da legitimišu svoju orijentaciju i ojačaju vlastite pozicije u konstantnom disputu između dve tendencije u okvirima monopolističke partije.