Ο χειρισμός της κούκλας για τη δημιουργία νοήματος: ένα πλαίσιο ανάλυσης πολυτροπικών αλληλεπιδράσεων παιδιών με προσφυγική εμπειρία Puppetry handling for meaning making: a framework to analyze multimodal interactions of children with refugee experience El En

Résumé El En

Το άρθρο εξετάζει την πολυτροπικότητα αλληλεπιδράσεων με και διά των κουκλών στο πλαίσιο ενός εκπαιδευτικού προγράμματος για παιδιά με προσφυγική εμπειρία. Το πρόγραμμα, που έλαβε χώρα σε τάξη ΔΥΕΠ στον Βόλο, είχε ως στόχο τη διευκόλυνση της μετάβασης  των παιδιών στο σχολείο με δημιουργικό και παιγνιώδη τρόπο (Almond, 2005˙ Calvert, & Sheen, 2015). Μία ποικιλία δράσεων με κούκλες πλαισιώνει την εκπαιδευτική διαδικασία και συμβάλλει στην επικοινωνία μεταξύ των παιδιών και των εμψυχωτριών.  Η εργασία μελετά την επικοινωνιακή συμπεριφορά των παιδιών με και διά των κουκλών και αναγνωρίζει τους γλωσσικούς και ενσώματους πόρους με τους οποίους τα παιδιά δημιουργούν νόημα και διαμεσολαβούν τη συμμετοχή τους στο εκπαιδευτικό δρώμενο. Αντλώντας από τη θεωρία της πολυτροπικότητας (Νοrris, 2004), αναλύονται βιντεοσκοπημένες αλληλεπιδράσεις και προτείνεται μια δομημένη κλίμακα με τους ποικίλους σημειωτικούς πόρους που συνεργούν κατά την επικοινωνία. Ενδεικτικό  επικοινωνιακό επεισόδιο επιχειρηματολογεί για τη λειτουργικότητά τους. Όπως προκύπτει από την παρούσα έρευνα, σε επίπεδο μεθοδολογίας η πολυτροπική ανάλυση επιτρέπει να αποτιμήσουμε τους διαφορετικούς επικοινωνιακούς τρόπους που χρησιμοποιούν οι συμμετέχοντες/ουσες  όταν μοιράζονται λίγους κοινούς γλωσσικούς πόρους.  Επίσης, τα ευρήματα της έρευνας καταδεικνύουν το θετικό ρόλο της κούκλας στην εμπλοκή του παιδιού στο επικοινωνιακό γεγονός, την υπόδειξη προθέσεων και την ανάδειξη στοιχείων της ταυτότητάς του.

Over the last years Europe has experienced the greater mass movement since the Second World War. Nearly a million displaced people fleeing home due to conflicts, economic devastation, human rights violation and persecution, crossed Greece seeking a better future in the Western and Northern European countries. In most cases, societies mobilized and responded to the so called ‘refugee crisis’ by supporting refugees in many aspects, such as children’s education. In Greece since October 2016, many refugee children attended the Greek educational system. Needless to say, that education for refugee children who have missed years of schooling or had no previous access to it proved to be a rather complicated issue, which was aggravated by the transitory stage of their living.  Organizing catch-up programs to meet the needs of the children in education, while at the same time empowering them to overcome trauma and stress was imperative. Therefore, prior to and in parallel to the official courses in schools, informal education activities took place in many refugee camps implemented by Universities, NGOs and volunteers. In this context, a six months’ project called “Literacy through Drama” was designed taking into account that a collaborative environment that is devoid of fear of failure would facilitate children’s schooling and could result in stronger linguistic outcomes (Krashen, 1988˙ Payne, 2011). The project, which was implemented in a reception class in a public school of Volos (Greece), aimed at facilitating children’s literacy by creating an opportunity for authentic situations in a more playful and less schoolish manner (Almond, 2005˙ Calvert & Sheen, 2015). A large part of the project was carried out through puppets. Their use, in a setting of learning interaction, served as a mediating tool to engage children and encourage them to co-operate, to express themselves in a creative way and to communicate in many modes overcoming language barriers. Through puppets’ animation, children were empowered to express themselves in many modes and to produce stronger linguistic outcomes. Video recordings and field notes were used to collect data. The paper introduces a methodological framework, adapted by Norris (2004), for understanding students’ interactions with / and through puppetry. A video recording of a young girl using a persona doll was analyzed with the aid of a grid designed specifically for the purpose of the research. The child used a variety of representational modes to communicate, such as languaging, facial and body expressions, gestures and gaze while animating her puppet. Based on the data of the research, handling an object – in this case, a puppet- could be considered as a mode used by the child to provide meaning. Moreover, the methodological framework could be used to provide insights on the ways children with refugee experience handle puppets to covey meanings, to present their ‘voices’ and communicate.