L’anaphore syntaxiquement lourde dans Oliver Twist ou du possible “jeu” dans la reprise

Résumé En Nl

This article deals with syntactically heavy anaphoras, a recurrent stylistic device in Oliver Twist, and with the various translational strategies found in a corpus of four French translations (two translations dating back to the XIXth century and two translations dating back to the XXth century). These two processes will be considered in terms of the double meaning of the French word “ jeu” : the play on words the author indulges in is coupled with another kind of “ jeu”, that is the licence some translators take in their translations of these anaphoras. This article analyses the various syntactical strategies implemented by the translators so as to make the nominal anaphoras lighter ; these strategies range from the “ lightening” of the nominal anaphoric noun phrase to its complete suppression. They testify to diverging stylistic orientations : a concern for fluidity, for the the XIXth century translators, compared to a concern for precision, for the XXth century translators. These translational choices are somehow closely linked to the comic function of these anaphoras.

Dit artikel handelt over syntactisch zware anaforen, een terugkerend stijlgegeven in Oliver Twist, en er wordt gekeken naar de gehanteerde vertaalstrategieën in een corpus van vier Franse vertalingen (twee vertalingen uit de negentiende, en twee uit de twintigste eeuw). In deze twee onderdelen wordt er steeds teruggegrepen naar de dubbele betekenis van het Franse woord “ jeu” : het spel van woorden waar de auteur zich mee inlaat, wordt verbonden aan een ander spel waarbij de vertaler zich sommige speelse vrijheden vooroorlooft bij de vertaling van die anaforen. In dit artikel worden de verschillende syntactische strategieën die de vertaler aanwendt om de vertaling van nominale anaforen lichter te maken geanalyseerd, gaande van ingrepen om de vertaling slechts minder zwaar te maken, tot ingrepen waarbij de nominale anaforen volledig worden weggelaten. De strategieën geven blijk van twee verschillende stilistische oriëntaties : een gerichtheid op een vloeiende tekst bij de negentiende eeuwse vertalers en de gerichtheid op een exacte weergave van de brontekst bij de vertalers uit de twintigste eeuw. De vertaalkeuzen staan niet los van de komische functie die genoemde metaforen in Dickens teksten hebben.